ریاضیات در طول تاریخ از نظر اکثر فلاسفه بهشتی برین برای متفکر به حساب می آمده است. نظام اصل موضوعی که اولین بار اقلیدس برای ارائه هندسه اش به کار برد، نمونه کامل خردورزی و اقناع کننده ترین روش عقلی بود چنان که اسپینوزا در کتاب «اخلاق» نظراتش را در قالب دستگاه اصل موضوعی بیان کرد. کانت معارف ریاضی را حقایق پیشینی می دانست و حتی راسل و کارنپ با او در این مورد هم عقیده بودند. در این مقاله خواهیم د...

متن حاضر سخنرانی کوتاهی از ایمره لاکاتوش دانشمند برجسته منطق، فلسفه علم و فلسفه ریاضی در رادیو است که ایراد شده است. لاکاتوش در سال 1922 در مجارستان به دنیا آمد، در سال 1994 از دانشگاه بروسن فارغ التحصیل شد. در سال 1945 به ترجمه مهمترین آثار ریاضی پرداخت و ترجمه اثر بزرگ پولیا[1] «چگونه باید حل کرد» را به پایان رساند. در سال 1956 که شورش طرفداران تیتو در مجارستان به وسیله ارتش شوروی سرکوب شد، ل...

پیش از به کارگیری«عقل» ـ به عنوان حجت باطنی الهی ـ برای "استذکار معارف فطری" یا "کسب معارف اکتسابی" در هر یک از حوزه های معرفتی از جمله عقاید، لازم است مبانی اولیه ای تبیین و تثبیت شده باشد تا اکتشاف معرفت با تکیه بر آنها و به مدد روش شناسی که از این رهگذر سامان می یابد صورت گیرد. اما تبیین این مبانی مهم به ویژه از منظر کتاب الهی و کلام معصوم، همان قدر که خطیر و دشوار و تأثیرگذار بوده ، متأسفان...

فلسفه ریاضی لاکاتوش یک فلسفه جدی است و از طرف فلاسفه ریاضی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. یکی از مهمترین نقادی ها از طرف ففرمن انجام شده است. در این مقاله، به بررسی نقد ففرمن از فلسفه ریاضی لاکاتوش می پردازیم.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نوسانات الگوی چرخه های روزانه و هفتگی منطق ریاضی دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه یازدهم علوم انسانی شهر خدابنده در سال تحصیلی 1396-1397 به تعداد 167 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 36 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند، مدت دو هفته به صورت چرخشی در دو نوبت صبح (8، 30/9 و 11) و بعد از ظهر (13، 30/14 و 15/1...

آموزه منطق گرایی عبارت است از فروکاستن مفاهیم و قضایای ریاضی به مفاهیم و قضایای منطقی. این آموزه که یکی از مکاتب مهم فلسفه ریاضی است، را نخستین بار برنارد بولتزانو صورت بندی کرد و سپس گوتلپ فرگه سعی کرد با ارائه نسخه جدیدی از منطق آن را ادامه دهد. درنهایت این آموزه را به صورت پروژه ای، برتراند راسل و آلفرد نورث وایتهد عملی کردند. در این مقاله نخست تلاش خواهم کرد چگونگی تحول و تکوین این پروژه را...

واقعیت نهایی و حقیقت غایی چیست؟ از دیدگاه قرآن عظیم چگونه و با چه ابزاری می‎توان به نفوذ در نفس‎الامر جهان توفیق یافت؟ آیا با یک منطق ساده و تک‎بعدی مثل ذهن استدلالی می‎توان به معرفت مطلوب مذهب در باب جهان پیچده و انسان پیچیده­تر دست یافت؟ هر متدی برای هر علمی جهت کشف واقعیت مناسبت ندارد. قیاس برهانی در علوم طبیعی بی‎ثمر است؛ چنان‏که استقرای علمی در ریاضیات و فلسفه بی‏اثر است. چه عاملی گذر از د...

در این مقاله به یکی از بنیان های اصلی منطقه جدید یعنی نگرش تابع ارزشی پرداخته شده است و با بحث از استلزام مادی،که شرایط صدق گزاره های شرطی را معرفی کند و معرفی پارادوکس های استلزام مادی،که تنافر این شرایط را با شهود طبیعی و عرفی اهل زبان نشان می دهند،اعتبار و اتقان این نگرش مردود شمره شده است.

در این مقاله به یکی از بنیان های اصلی منطقه جدید یعنی نگرش تابع ارزشی پرداخته شده است و با بحث از استلزام مادی،که شرایط صدق گزاره های شرطی را معرفی کند و معرفی پارادوکس های استلزام مادی،که تنافر این شرایط را با شهود طبیعی و عرفی اهل زبان نشان می دهند،اعتبار و اتقان این نگرش مردود شمره شده است.

تاریخ ریاضیات و فیزیک نظری نشان می دهد که فکرهای آغازگر بهترین روش های ریاضی، در فرآیند حل مدلهای انتگرال پذیر، کشف شده اند. خصوصا اکتشاف ریاضی بیست سال اخیر را که دستاوردهای جانبی از دستگاههای انتگرال پذیر مشهور مربوط به سولیتونها و نظریه های کوانتمی اند، مورد بحث قرار خواهیم داد.